Finlandiya, yurt dışından yetenekleri cezbetmek emeliyle yeni bir uygulama başlattı. Müracaatları kabul edilenler, başşehir Helsinki’de deneme mühleti olarak belirlenen 90 gün boyunca yaşıyor. Denemesi başarılı olursa, oturum müsaadesi müracaatlarına yardım ediliyor. Pekala bu uygulama, profesyonelleri bu kuzey ülkesine çekebilecek mi?
Helsinki, salgından en az etkilenen kentlerden.
Alli Ottarsson, nişanlısı ve dört yaşındaki kızı, da Şubat ayı sonlarında bu denemeye katılanlardan. Olağanda Los Angeles’ta yaşayan görüntü oyunları yatırımcısı Ottarson, artan koronavirüs hadiselerinden bıktığını ve Helsinki’de giderek artan görüntü oyunları bölümünde yatırım imkanlarını araştırmak istediğini söylüyor. Üstelik Helsinki Avrupa’nın salgından en az etkilenen kentlerinden biri.
Ottarson bu tecrübesi, yetişkinlere yönelik bir yaz kampına ya da birinci gençlik periyotlarında yurt dışında okumaya gitmeye benzetiyor.
90 günlük denemeye ilgi son haftalarda giderek arttı. HBH yalnızca 15 başvuruyu kabul etse de bu projenin yankısı daha geniş olduğundan daha fazla kişinin kente çekilmesi, giderek büyüyen teknoloji dalındaki işgücü açığının böylelikle kapanması ümit ediliyor.
Finlandiya, açık kaynak işletim sistemi Linux’u, telekom devi Nokia’yı ve SMS teknolojisini dünyaya kazandırdı. Fakat artan talebi karşılayacak işgücünü sağlama almada sorun yaşadı.
HBH’den Johanna Huurre, “İyi bir eğitim sistemimiz var; çok sayıda mühendis ve programcı yetişiyor, ancak talep o denli fazla ki bunlar yetmiyor” diyor ve ekliyor:
“Ayrıca tüm yetenekler de Finlandiya’da değil; birçok ülkeden yetenekler, âlâ fikirlerimizin global çapta yayılmasını sağlayacaktır.”
Helsinki, Global Yetenek Rekabet Endeksinde 31. sırada.
HBH’nin “90 günlük Helsinki denemesi projesi”, “İnsanlar bir defa gelince kalır” fikrine dayanıyor. Bu nedenle çeşitli yardımlar sunarak kenti cazip hale getiren bu yola başvurulmuş.
Finlandiya’nın toplam nüfusu altı milyondan, Helsinki’de yaşayanların sayısı ise bir milyondan az. Global Yetenek Rekabet Endeksi’nde (GTCI) Helsinki 31. sırada Stockholm ve Kopenhag’dan sonra geliyor.
Daha az global tesire sahip küçük bir kent olması, daha az turist çekmesi ve kenti merkez olarak kullanan çokuluslu şirket sayısının daha az olmasının bunda tesiri olduğu belirtiliyor.
Business Finland isimli kuruluştan Joonas Halla, teknoloji kesiminde en fazla işgücü muhtaçlığının siber güvenlik, uzay teknolojisi, sıhhat teknolojisi, oyun ve kuantum bilgisayar alanlarında ağırlaştığını belirtiyor.
Bilgi ve tahlil ya da programcılık alanında çalışanlar, aylık 4 bin 113 euro maaşla ve fazla rekabetle müsabakadan iş bulabiliyor.
’90 Day Finn’ programına müracaatların birden fazla ABD’den.
Huurre, “90 Day Finn” olarak isimlendirilen HBH programı için müracaatların yüzde 30’unun Kuzey Amerika’dan yapıldığını, geri kalanın ise farklı ülkelere dağılım gösterdiğini söylüyor. Müracaatların yüzde 70’i ise meskenden çalışma, yüzde 16’sı teşebbüsçü, yüzde 12’si de direkt Helsinki’de istihdam için yapılmış. Ottarsson da dahil 60 yatırımcı da müracaatta bulunmuş.
HBH’ye başvuran lakin seçilmeyen bireyler için de bir data tabanı oluşturularak Helsinki’den işletmecilerin havuz olarak kullanabileceği bir alan yaratılmış. Çünkü hedef yalnızca kente 15 kişi taşımak değil, mümkün olduğunca çok sayıda yeteneğin taşınmasını sağlamak.
Müracaatlar dünyanın her yerine açık olsa da asıl amacın ABD’nin batı kıyılarından teknoloji çalışanları olduğu saklanmıyor. ABD’de salgınla çaba konusundaki başarısızlık ve siyasi kutuplaşma karşısında İskandinav ülkelerinin toplumsal devlet sistemi, ebeveynler için cömert doğum müsaadeleri, fiyatsız sıhhat hizmetleri üzere faktörler büyük cazibe kaynağı olabiliyor.
Ailesiyle birlikte 2019’da California’daki Silikon Vadisi’nden Helsinki’ye taşınan biyokimyacı Harinder Jaswal, “Burada ailenin ve onlarla vakit geçirmenin kıymetli olduğunun farkındalar; ABD’de ise daima toplantılara katılma, meskene koşturup çocukları futbol kursuna yetiştirme gerilimi vardı; pek esnek olamıyordum” diye anlatıyor farkı.
Helsinki yakınlarındaki Espoo’ya taşınmanın zorlukları da olmuş şüphesiz. Jaswal, soğuk iklime alışmanın, Finlandiya dünyanın en memnun ülkesi olarak görülse de Fin kültürünü anlamanın vakit aldığını söylüyor. “Amerikalı olarak bazen kendimi çok bağırıyormuşum üzere hissettim; Finler çok daha sessiz ve şahsî alana değer veriyor” diyor.
Dünyanın en büyük işletmecilik eğitimi veren kuruluşu INSEAD’den Felipe Monteiro, “90 Day Finn” programının, küçük işletme programlarının San Francisco, Londra, Singapur üzere iş merkezleriyle rekabet bakımından, farklı yaklaşımların âlâ sonuç alabileceğine dair âlâ bir örnek oluşturduğunu söylüyor.
Ottarsson ise Helsinki’ye gitmekle orada kalmanın birebir şey olmadığını söylüyor. Dönüş biletini de almış. Helsinki’ye gidişini “bağlantılarımız olmayan bir yerde ömrün nasıl olabileceğine dair bir deneme” olarak görüyor.
Monteiro ise Helsinki’nin de aslında bir deneme yaptığı kanısında.
“Bu işi hakikat yaparsa, gelecekte daha uzun müddetli kalışı sağlayacak daha tesirli ve daha cazip projeler başlatılabilir” diyor. Ayrıyeten bunun diğer kentler için de uygulanabilecek bir program haline gelebileceğini söylüyor.